Hücre yapım ve yıkım zincirinde meydana gelen bozulmalar nedeniyle, vücutta ihtiyaç olmayan hücrelerin oluşmaya başlaması ve zamanında ölmemesi sonucu tümör oluşur. Beynin kendi içinde, çevresindeki dokularda ve kafatasında oluşan tümörler beyin tümörleri olarak adlandırılır.

Beyin tümörleri primer ve sekonder, iyi huylu ve kötü huylu olarak farklı kategorilere ayrılır.

• Primer (birincil) tümörler: İnsan beyninin herhangi bir noktasında, dokusunda oluşan ve yayılan tümörlerdir. En yaygınları glioma ve meningiomadır.
• Sekonder (ikincil) tümörler: Vücudun farklı bir noktasında görülen kanserli hücreler nedeniyle beyinde oluşan tümörlerdir. Bu hücrelere metastaz denir.
• Benign (iyi huylu) tümörler: Kanserli hücre içermeyen tümörlerdir. Sınırları belli olduğu için cerrahi operasyonla kolayca çıkarılabilir.
• Malign (kötü huylu) tümörler: Hızlıca büyüyüp yayılan bu tümörler beyin kanserinin ilk sebebidir. Sınırları net değildir ve beyin dokusuna zarar vererek işlevini yerine getirmesine engel olur.

Beyin Tümörlerinde Risk Grubu

Beyin tümörlerinin neden ortaya çıktığı ile ilgili net bir akademik bilgi yoktur ancak tümör oluşumuna zemin hazırlayan risk faktörleri şöyle sıralanabilir:

• Cinsiyet (erkeklerde daha sık görülür)
• İleri yaş (70 yaş üzerinde görülme oranı yüksektir)
• Beyaz ırka sahip olmak
• Genetik faktörler (ailede tümör geçmişi olması)
• Radyasyona maruz kalmak
• Vücutta kanserli hücre varlığı (metastaz ile beyne ulaşması)

Beyin Tümörü Belirtileri

Beyin tümörü varlığına işaret eden belirtiler ise şu şekildedir:

• Şiddetli baş ağrısı (özellikle geceleri)
• Bulantı ve kusma
• Denge ve yürümede bozulmalar
• Kol ve bacaklarda güç kaybı, karıncalanma ve uyuşma hissi
• Unutkanlık
• Kişilik değişimleri
• Nedensiz bayılma/ sara nöbetleri
• Konuşma ve görme bozukluğu
• Gözlerde anormal hareketler

Beyin Tümörlerinde Tanı ve Tedavi Yöntemleri

Öncelikle hastanın şikayetleri dinlenir ve nörolojik bir muayene gerçekleştirilir. Nörolojik muayenede el ve bacak koordinasyonu, kas gücü, duyma ve görme derecesi, refleks ve hafıza kontrolü, denge gibi fonksiyonlar incelenir. Daha sonra bilgisayarlı tomografi, MR, beyin omurilik sıvısı (BOS) incelemesi, anjiyografi gibi testlerin birkaçı yapılarak tümörün varlığı, boyutu ve etkisi saptanır.

Beyin tümörü tedavisi için 3 seçenek vardır.

– Cerrahi yöntem: Özellikle iyi huylu beyin tümörlerinde en çok tercih edilen yöntem cerrahi tedavidir. Tümörün tamamı temizlenebilir. Operasyonda intraoperatif MR kullanımı sayesinde başarı oranı yükselirken komplikasyon oranı düşmektedir.
– Kemoterapi: Genellikle kötü huylu tümörler için ilaçlı tedavi de denilen kemoterapi kullanılır. İlaçlı tedavi sayesinde yaşam süresi uzarken bazı hastalarda tamamen iyileşme de yakalanabilir.

– Işın tedavisi: Radyoterapi de denilen ışın tedavisinde tümörlere yüksek enerjili ışın verilir ve tümördeki hücrelerin büyümesi baskılanır, hücreler öldürülür. Bazen cerrahi ameliyat geçirenlere, bazen de tümörün yerleşim yeri nedeniyle cerrahi müdahale yapılamayacak kişilere uygulanır. Ayrıca radyo cerrahi olarak adlandırılan CyberKnife, Gamma Knife gibi yeni nesil tedaviler de başarı oranı yüksek uygulamalardır.

Beyin Tümörü Ameliyatı Sonrası Komplikasyonlar

Deneyimli bir cerrah ve uzman bir ekip ile gerçekleştirilen operasyonlarda başarı oranı oldukça yüksektir. Özellikle iyi huylu tümörlerde elde edilen sonuçlar yüz güldürücüdür. Ancak bazı operasyonlarda cerrahi işlem yetersiz kalabilir. Bu gibi durumlarda radyoterapi ve kematerapi ile tedavi devam ettirilir. Operasyonun riskleri tümörün yerleştiği bölge, büyüklük, hastanın yaşı gibi faktörlere bağlı olarak değişir. Bazı kişilerde fonksiyon kaybı görülebilir. Olası komplikasyonlar bulantı, kusma, baş ağrısı, enfeksiyon, sara nöbeti, görme bozukluğudur. Ancak iyi bir rehabilitasyon süreci sonunda bu şikayetler büyük oranda ortadan kaldırılır. Ayrıca hastalara bu süreçte psikolojik destek sağlanması da önerilir.