Travmatik beyin hasarları genellikle trafik kazalarından sonra ortaya çıkmaktadır. Ayrıca yüksekten düşme, iş kazalar, darp, ateşli yaralanma, gibi nedenlerden dolayı da beyin travmaları oluşmaktadır. Travmaların yaşanması sonucunda ağır bir engellilik durumu ortaya çıkmaktadır. Bu durum da rehabilitasyona olan ihtiyacı arttırmaktadır.

Travmatik beyin rahatsızlıkları kafatasının ani bir şekilde sert bir cisme çarpması sonucu oluşmaktadır. Bunun yanında herhangi bir nesnenin kafatasını delmesi sonucunda da meydana gelmektedir. Oluşan travmalar kişinin fiziksel ve bilişsel fonksiyonlarını yerine getirememesine neden olmaktadır. Ayrıca kişilerde algılama bozukluğu, konuşamama, felç gibi durumların da gelişmesine neden olmaktadır. Bu travmalar her yaştan insanda görülebilmektedir. Fakat en fazla 15-25 yaşları arasında oldukça sık rastlanılmaktadır. Bu travmaların en önemli sebepleri arasında motor kazaları ve bisiklet kazaları yer almaktadır. Motor ve bisiklet kullanımı esnasında kask kullanımı bu travmaların oluşmasını engellemektedir.

Beyin travmasını geçiren kişiler acil müdahale ile sonrasında beyin cerrahında ve nöroloji bölümünde tedavi altına alınmaktadır. Buralarda gerçekleştirilen tedaviler genellikle yoğun bakımlarda veya cerrahi işlemler ile gerçekleştirilmektedir. Travma tedavisinin amacı öncelikle beyne oksijen alımını sağlamak ve kan akışını düzenli bir hale getirmektir. Tedavi esnasında durumu stabil hale gelen hasta hemen fizik tedaviye alınması gerekmektedir. böylece değerlendirmeler sonucunda erken rehabilitasyon tedavisi altına alınabilir.

Teknolojinin gelişmesi ile tıbbı alandaki yöntemlerde gelişmektedir. Günümüzde beyin travmalarından dolayı ölüm bundan dolayı azalma göstermektedir. Hastaların hayatta kalmaları ve ardından rehabilitasyon yardımı ile hayata tekrar kazandırılmaları sağlanmaktadır. Travmatik beyin rahatsızlıklarında rehabilitasyonun asıl amacı kişilerde bozulan fonksiyonları yeniden kazandırmaktır.

Hastanın iyileşmesini, yürümesini sağlayıp mümkün olabilen en üst seviyeye gelmesini sağlamaktır. Travmatik rahatsızlıklarda rehabilitasyon tedavisi en erken zamanda başlaması gerekmektedir. Hastanın yoğun bakımda iken yapılan pasif eklem hareketleri ile sağa ve sola doğru döndürülmesi hasta için oldukça önemlidir. Böylece oluşabilecek eklem kısıtlanmaları engellenip bası yaralanmalarının önüne geçilmektedir. Bu sebeplerden dolayı hasta bir fizik tedavi uzmanı tarafından en erken zamanda gözetim altına alınması gerekmektedir.

Travmatik Beyin Hasarlarının Tedavisi

Travmatik beyin hasarı geçiren kişiler beyin cerrahının ve nöroloji uzmanın müdahalesine ihtiyaç duyarlar. Uygulanan bu müdahale yoğun bakımda veya cerrahi işlem şeklinde gerçekleşmektedir. Müdahalenin öncelikleri arasında beyine yeterli olan oksijeni sağlamak ve kan akışını sağlamaktır. Hastanın durumu stabil olması durumunda hasta hemen fizik tedaviye alınmaktadır. Böylece hasta hekimler tarafından değerlendirilerek erken rehabilitasyon tedavisine alınmaktadır.

Erken dönemde beyindeki ödem dokunun ortadan kalkması sonucunda spontan iyileşme meydana gelmektedir. Ardından sinir hücrelerinde meydana gelen hasarlarda onarımlar başlamaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda beyin travmasının tedavisi ilk 6 ay içerisinde oldukça fazla olduğu kanıtlanmıştır. Ardından 2 yıl içerisinde de beyin travması hasarı onarımı devam edebilmektedir. Kalıcı sorunların oluştuğu düşünülen hastalarda bu duyuların tekrar geliştirilmesi sağlanabilmektedir.

Teknolojinin gelişmesi ile travmatik beyin hasarlanmalarına bağlı ölümlerde azalmaktadır. Hastaların rehabilitasyon tedavisi altına alınması sonucunda hayata tekrar kazandırılması oldukça önemlidir. Böylece hastanın bozulan fonksiyonları yerine gelip, yürümesini sağlamak mümkündür. Travmatik beyin hasarlarında rehabilitasyon tedavisi erken dönemde başlanması gerekmektedir. Yoğun bakım esnasında yaptırılan pasif hareketler bile hasta için oldukça önemlidir. Rehabilitasyon tedavisinin ardından hasta uzmanlar tarafından değerlendirilir. Stabil halde bulunan hasta yoğun bir programa alınmaktadır. Hastanın durumuna göre özel bir fizik tedavi programı uygulanmaktadır. Uygulanan bu program değerlendirilerek hastaya yeni hedefler planlanır.

Travmatik beyin hasarı geçirmiş hastaların en erken zamanda harekete geçirilmesi oldukça önemlidir. Böylece hareketsiz kalma sonucunda oluşabilecek kemik erimesi, eklem kısıtlanmaları gibi durumlar ortadan kalkmaktadır. Travmaların ardından hastalarda kas kasılmaları meydana gelmektedir. Bu durum hastalarda ağrıya ve hareketlerde kısıtlanmalara neden olması durumunda hemen tedavi altına alınması gerekmektedir. Tedavi esnasında ilaçların yanında cerrahi yöntemlerde kullanılabilmektedir. Ayrıca kaslarda kuvvetsizlik gibi bir durumda hastalarda görülmektedir. Bu durumlarda kas kuvvetlendirme programları ile kasların normale dönmesi sağlanmaktadır. Denge ve koordinasyon bozuklukları da hastalarda rastlanmaktadır. Bu durumları engellemek içinde gerekli çalışmalar yapılmaktadır.

Travmatik beyin hastalarında rehabilitasyon tedavisinin etkisi oldukça büyüktür. Tedavi sürecinin uzun olsa da hastalar uygun bir rehabilitasyon programı sonrasında hayata tekrar kazandırılır. Eğer hasta kendisi için oluşturulan programa alınmazsa performans olarak oldukça geride kalabilmektedir.